Strażak mianowany na stałe oraz w służbie przygotowawczej ma prawo
do następujących urlopów: wypoczynkowego, dodatkowego
wypoczynkowego, zdrowotnego, okolicznościowego i bezpłatnego.
Prawo to wynika z art. 71 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej
Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88, poz. 400, z późn. zm.), a szczegółowe
zasady udzielania urlopów strażakom PSP określił minister spraw
wewnętrznych i administracji w rozporządzeniu z 22 lipca 1997 r.,
opublikowanym w Dz. U. Nr 94, pod poz. 576.
Płatny urlop wypoczynkowy przysługuje strażakowi, niezależnie od lat
służby, co roku w wymiarze 26 dni kalendarzowych, w tym nie więcej niż
4 dni ustawowo wolne od pracy. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia
urlopu do jego zakończenia wliczane są wszystkie dni, w tym oczywiście
soboty i dni wolne od służby. Za dni ustawowo wolne od pracy rozumie
się niedziele i święta określone ustawą z 18 stycznia 1951 r. o dniach
wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28, z późn. zm.). Dniami ustawowo wolnymi od pracy są więc niedziele i następujące święta: l stycznia -Nowy Rok, pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy, l maja - święto państwowe, 3 maja -Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień
Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia - Wniebowzięcie
Najświętszej Maryi Panny, l listopada - Wszystkich Świętych, 11 listopada-Narodowe Święto Niepodległości, 25 grudnia - pierwszy dzień
Bożego Narodzenia oraz 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.
Tylko te dni są ustawowo uznane za wolne od pracy. Nie są takimi dniami dni dodatkowo wolne od pracy.
Prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego przysługuje z upływem
roku służby, prawo do kolejnego urlopu strażak nabywa z dniem l
stycznia każdego następnego roku kalendarzowego. Do 12-miesięcznego okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do
pierwszego urlopu wypoczynkowego wliczane są następujące okresy:
• służby kandydackiej,
• zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób
rozwiązania stosunku pracy,
• służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Służbie
Więziennej i zawodowej służby w Wojsku Polskim,
• zasadniczej służby wojskowej, jeżeli przyjęcie do Państwowej Straży Pożarnej nastąpiło w terminie 30 dni od dnia zwolnienia ze służby
wojskowej. Okres ten podlegać będzie zaliczeniu także wówczas, gdy
przyjęcie do służby w PSP nastąpiło w terminie późniejszym, ale z
przyczyn od strażaka niezależnych, pod warunkiem jednak, że w
terminie tym miało miejsce jego zgłoszenie się do podjęcia tej służby.
Po uwzględnieniu tych okresów pierwszy urlop wypoczynkowy może
zostać jednak udzielony strażakowi najwcześniej po upływie trzech
miesięcy służby.
Strażakowi nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w roku
przyjęcia do służby, jeżeli przed przyjęciem do niej wykorzystał urlop
wypoczynkowy za dany rok kalendarzowy albo otrzymał ekwiwalent
pieniężny za niewykorzystany urlop. Prawo do urlopu w takim wypadku
strażak nabędzie z dniem l stycznia następnego roku. Ta sama zasada
ma zastosowanie wobec strażaków, którzy bezpośrednio przed
podjęciem służby stałej pełnili służbę kandydacką. Jeżeli z kolei przed
przyjęciem do służby strażak wykorzystał część przysługującego mu
urlopu wypoczynkowego, wówczas w roku kalendarzowym, w którym
podjął służbę, uzyska prawo do dalszej, pozostałej części urlopu
wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu służby w
danym roku kalendarzowym.
Strażacy pełnią służbę w systemie codziennym lub w systemie
zmianowym. Ma to znaczenie przy ustalaniu dnia rozpoczęcia urlopu i
jego zakończenia. Urlop wypoczynkowy strażaka pełniącego służbę w
systemie codziennym nie może rozpoczynać się ani kończyć w niedzielę
oraz w dniu określonym jako dzień świąteczny (dni wymienione na
początku artykułu). Natomiast urlop strażaka pełniącego służbę w
systemie zmianowym musi zaczynać się w dniu planowanej służby oraz
kończyć w dniu poprzedzającym kolejną służbę. Urlopu wypoczynkowego udziela przełożony uprawniony do mianowania
(powołania) na wniosek strażaka, zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustalany jest przez przełożonego uprawnionego do mianowania
(powołania), w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. Przy ustalaniu planu urlopów przełożony bierze pod uwagę wnioski strażaków
oraz konieczność zapewnienia prawidłowego toku służby, a ustalony już
plan urlopów podaje do wiadomości strażaków w sposób przyjęty w
danej jednostce organizacyjnej. Istnieje również możliwość podzielenia -
także na wniosek strażaka - urlopu wypoczynkowego na części, z tym
jednak, że co najmniej jedna część urlopu powinna obejmować nie mniej
niż 15 kolejnych dni. Jeżeli strażak nie wykorzystał urlopu zgodnie z
planem urlopów, przełożony musi mu udzielić tego urlopu najpóźniej do
końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Termin tego urlopu zależy od wniosku strażaka oraz konieczności zapewnienia
prawidłowego toku służby. Jeżeli strażak zgłosił pisemne żądanie zwolnienia ze służby, wówczas urlop wypoczynkowy przysługujący w
roku, w którym następuje zwolnienie, powinien być wykorzystany w
okresie trzech miesięcy od dnia złożenia żądania zwolnienia ze służby.
Strażakowi kobiecie należy - na jej wniosek - udzielić urlopu wypoczynkowego
bezpośrednio po urlopie macierzyńskim lub urlopie
udzielonym na prawach urlopu macierzyńskiego.
Mimo ustalonego planu urlopów mogą zdarzyć się oczywiście sytuacje, z powodu których strażak nie może rozpocząć urlopu w zaplanowanym
terminie.
Może być on przesunięty: na wniosek strażaka umotywowany ważnymi
przyczynami, a także przez przełożonego, z powodu szczególnych
potrzeb służby, jeżeli nieobecność strażaka spowodowałaby poważne
zakłócenia toku służby. Przełożony ma obowiązek przesunąć
rozpoczęcie urlopu na termin późniejszy, lecz oczywiście nie kolidujący z
prawidłowym tokiem służby, jeżeli strażak nie może rozpocząć urlopu w
zaplanowanym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w
służbie, a w szczególności z powodu: czasowej niezdolności do służby
wskutek choroby, odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz
urlopu macierzyńskiego. Przełożony ma też obowiązek udzielić urlopu w
terminie późniejszym, wybranym przez strażaka, lecz także nie kolidującym
z prawidłowym tokiem służby, jeżeli strażak z tych samych
powodów nie wykorzystał części urlopu.
Art. 72 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej ustanowił instytucję
odwołania z urlopu wypoczynkowego, a także wstrzymania udzielenia
urlopu w całości lub w części. Te uprawnienia przełożonego mogą być
realizowane tylko z ważnych względów służbowych, gdy obecności
strażaka w służbie wymagają okoliczności nie przewidziane w chwili
rozpoczęcia urlopu. Strażakowi odwołanemu z urlopu należy się
wówczas od przełożonego uprawnionego do mianowania (powołania)
zwrot poniesionych kosztów pozostających w bezpośrednim związku z
odwołaniem go z urlopu. Koszty te określił minister spraw wewnętrznych
w zarządzeniu nr 25 z 5 marca 1992 r. Należą do nich: koszty przejazdu
z miejsca pobytu do miejsca pracy, według norm ustalonych w
przepisach o należnościach służbowych, jak również opłaty faktycznie
poniesione i niewykorzystane w związku z odwołaniem z urlopu. Koszty te zwracane są także za małżonka i dzieci, jeżeli odwołanie strażaka z
urlopu spowodowało również ich powrót. Te same zasady stosuje się w
razie wstrzymania strażakowi urlopu w całości lub w części. Za dzieci
uważa się dzieci własne, małżonka, przysposobione czy też przyjęte na
wychowanie, które:
• nie przekroczyły 18. roku życia, a w razie uczęszczania do szkoły - 24
lat albo 25 lat, jeżeli studiują w szkole wyższej, a ukończenie 24 lat
przypada na ostatni lub przedostatni rok studiów,
www.strazak.pl
• stały się inwalidami I lub II grupy przed osiągnięciem wyżej określonych
granic wieku.
W tym miejscu trzeba nadmienić, iż trwają prace nad nowelizacją ustawy
o Państwowej Straży Pożarnej oraz nad nowym aktem wykonawczym w
sprawie zwrotu powyższych kosztów.
Strażakowi może być także przyznany dodatkowy urlop wypoczynkowy
w wymiarze do 15 dni kalendarzowych w roku, z trzech tytułów:
osiągnięcia określonego stażu służby, wieku oraz pełnienia służby w
warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
Wszystkie te urlopy przysługują corocznie i są płatne. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego z tytułu określonego stażu służby lub
wieku strażak nabywa z dniem osiągnięcia tego stażu lub wieku, a prawo
do pierwszego urlopu z tytułu pełnienia służby w warunkach szczególnie
uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia - z upływem roku pełnienia
służby na określonych stanowiskach, liczonego od dnia mianowania w
służbie przygotowawczej lub stałej,zależy to od stopnia uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia.
Zaliczenia służby strażaka do odpowiedniego stopnia uciążliwości lub
szkodliwości dla zdrowia dokonuje przełożony uprawniony do
mianowania (powołania). Jeżeli strażak w ciągu roku pełnił służbę na
stanowiskach zaliczanych do różnych stopni uciążliwości lub
szkodliwości dla zdrowia, wówczas przysługuje mu ten urlop w wymiarze
proporcjonalnym do okresu pełnienia służby na danym stanowisku.
Jeżeli nabędzie prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego z
różnych tytułów, wówczas będzie mu przysługiwał jeden urlop dodatkowy
w wymiarze najkorzystniejszym. Jeżeli jednak zbieg uprawnień będzie
dotyczył dodatkowego urlopu wypoczynkowego z tytułu uciążliwości
służby lub jej szkodliwości dla zdrowia z prawem do dodatkowego urlopu
Z tytułu osiągnięcia określonego wieku lub stażu służby, wówczas
przysługujące wymiary tych urlopów podlegają zsumowaniu, jednak
łączny wymiar urlopu dodatkowego nie może przekroczyć 15 dni
kalendarzowych. Jeżeli strażak wykorzysta dodatkowy urlop
wypoczynkowy przysługujący za dany rok, a następnie w ciągu tego roku
nabędzie prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wyższym
wymiarze, wówczas będzie mu przysługiwał urlop uzupełniający.
Przy udzielaniu dodatkowych urlopów wypoczynkowych stosuje się
odpowiednio przepisy § 5 do § 11 rozporządzenia „urlopowego",
dotyczące urlopu wypoczynkowego, tj. m.in. planu urlopów, przesunięcia
terminu rozpoczęcia czy odwołania z urlopu. Oznacza to, że: przy
ustalaniu terminu rozpoczęcia dodatkowego urlopu wypoczynkowego nie
obowiązują zasady dotyczące rozpoczynania i kończenia urlopu
wypoczynkowego i że dodatkowego urlopu wypoczynkowego nie można
dzielić na części, tzn. należy wykorzystać go w całości. Wymiar dodatkowych urlopów wypoczynkowych wynosi:
5 dni - dla strażaka z 15-letnim okresem służby,
10 dni - dla strażaka z 20-letnim okresem służby,
15 dni - dla strażaka z 25-letnirn okresem służby,
5 dni - po ukończeniu 40 lat życia,
7 dni - po ukończeniu 45 lat życia,
15 dni - po ukończeniu 55 lat życia,
5 dni - przy czwartym stopniu uciążliwości lub szkodliwości
dla zdrowia,
• 7 dni - przy trzecim stopniu uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia,
• 10 dni - przy drugim stopniu uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia,
• 15 dni - przy pierwszym stopniu uciążliwości lub szkodliwości
dla zdrowia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz